Gut, romatizmal hastalıklar arasında en fazla ağrıya neden olan rahatsızlıklardan biridir. Gut hastaları, ataklar halinde çektikleri acıyı ve ağrıyı anlatmakta oldukça zorlanırlar. Hastalık, eklemler arasında ürik asit kristallerinin birikmesiyle ortaya çıkar. Zamanla iltihaplanan bu birikimler, ürik asit kristallerinin çevre dokulara temas etmesiyle oldukça şiddetli ağrılara yol açar. Daha önce zenginlerde ortaya çıktığı düşünülen bu hastalık, günümüzde sınıf farkı gözetmeden herkeste görülebilir. Vücuttaki her eklemi etkileyebilse de en fazla ayak başparmağında ortaya çıkan gut, hastaların uzun süren tıbbi tedavi ve beslenme düzeniyle kontrol altına alınabilir. Tedavi edilmediği takdirde eklem hasarına ve böbrek yetmezliğine neden olabilen ciddi bir rahatsızlıktır.

Gut hastalığının temel nedeni kandaki ürik asittir. Normal koşullarda kanda her zaman bir miktar ürik asit bulunur ve bu fazlalık idrar yoluyla dışarı atılır. Ancak ürik asit üretimi fazla olursa ya da fazlası idrarla dışarı atılamazsa, eklemlerde birikmeye başlar. Bu birikim kristaller halinde olup eklem dokusunu etkileyerek dayanılmaz ağrılara yol açar. Gut krizinin oluşmasında kandaki ürik asit miktarı belirleyici bir etken değildir. Normal seviyedeki ürik asit bile krizlere yol açabilirken, yüksek seviyedeki ürik asit her zaman belirti göstermeyebilir. Bu yüzden hastaların birden fazla atak döneminde ürik asit seviyesi kontrol edilmelidir.

Kandaki ürik asit seviyesinin yükselmesi genetik etkenlere bağlı olabileceği gibi, aşırı protein alımı, kullanılan bazı ilaçlar, fazla miktarda meyve şekeri tüketimi, stres, açlık, ameliyat ve travma gibi faktörlerden de kaynaklanabilir. Ürik asit seviyesini özellikle idrar söktürücüler, aspirin, ve epilepsi ilaçları yükseltir. Bu nedenle gut hastalığı olan kişilerde öncelikle bu etkenler belirlenmelidir.

Gut, toplumda en fazla erkeklerde görülmektedir ve özellikle 50 yaşın üzerindeki erkeklerde daha yaygındır. Kadınlarda da görülebilir, ancak daha çok menopoz döneminde ortaya çıkar. Çocuklar ve gençler nadiren etkilenir. Gut hastalarında hastalığın tuttuğu eklemde şiddetli ağrı, kızarıklık, şişme ve eklemde renk değişimi belirtileri ortaya çıkar. Ağrı zonklayıcı tarzda olup ataklarda 1-2 gün devam edebilir. Şişen eklem, en küçük bir temasla bile rahatsız olur; çarşafa temas edilmesi bile ağrıyı artırabilir. İlerleyen aşamalarda ürik asit, deri altında ve kulağın iç kıvrımında birikerek tofüs adı verilen iltihaplı lezyonlara yol açabilir ve böbreklerde, idrar yollarında taş oluşumuna neden olabilir.

Gut tedavisinde hedef, ilerleyen aşamalarda eklem hasarının önlenmesi ve böbrek yetmezliğinin gelişmesinin önüne geçilmesidir. Hastalara akut krizlerde anti-romatizmal ilaçlarla kolşisin verilerek rahatlatılır. Atak zamanlarında kandaki ürik asit seviyesini düşüren ilaçlar asla kullanılmaz. Bu ilaçlar, ataklardan sonra kandaki ürik asit seviyesinin kontrol altında tutulması amacıyla kullanılır. İlaçların alındığı dönemlerde hastanın yakından izlenmesi gerekir, çünkü gut krizi ve böbrek yetmezliği gelişebilir.

Diyetin tedavide önemli bir yeri vardır. Hastaların öncelikle alkolü bırakması gerekir. Günlük bol miktarda su ve meyve suyu gibi sıvılar alınmalıdır. Özellikle işkembe, paça, kelle gibi sakatatlardan kaçınılmalıdır. Meyvelerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır; özellikle tatlı şeftali ve elma gibi meyveler tüketilmemelidir. Meyve şekeri gut krizini tetikleyebilir. Mayalı besinler, küçük balıklar ve av etleri de uzak durulması gereken yiyeceklerdir.

Bunların dışında, hastaların dinlenmesi ve aşırı kilolarından kurtulması tedaviyi destekler. Kan şekeri ve yüksek tansiyon kontrol altına alınmalıdır. Gut hastaları romatoloji bölümünde tedaviye alınır. Eklemlerde ağrı, kızarıklık gibi sorunları olan kişiler mutlaka gut açısından taranmalı ve tedavi edilmelidir.